مقاومت آجری (مقاومت پیچه‌ای) چیست؟
مقاومت آجری نوعی مقاومت الکتریکی است که با استفاده از سیم رسانا برای محدود کردن جریان الکتریکی در مدار طراحی شده است. این نوع مقاومت‌ها به دلیل شکل ظاهری مشابه آجر به این نام معروف شده‌اند.
مقاومت‌های آجری از نظر ساختاری شبیه به سایر مقاومت‌ها هستند، با این تفاوت که سیم رسانا به جای اینکه به صورت مستقیم بین دو ترمینال قرار بگیرد، به دور یک هسته عایق (معمولاً سرامیکی) پیچیده می‌شود. این پیچش سیم باعث افزایش طول مسیر جریان الکتریکی و در نتیجه افزایش مقاومت الکتریکی می‌شود.
مزایای مقاومت‌های آجری:
- توان بالا: مقاومت‌های آجری به دلیل سطح اتلاف حرارت بالا، می‌توانند توان‌های بالایی را تحمل کنند.
- دقت بالا: مقاومت‌های آجری از نظر مقادیر مقاومت و ولتاژ دارای دقت بالایی هستند.
- ثبات: مقاومت‌های آجری در برابر تغییرات دما، رطوبت و لرزش مقاوم هستند.
- قیمت مناسب: مقاومت‌های آجری به دلیل فرآیند تولید ساده، قیمت مناسبی دارند.
- کاربردهای متنوع: مقاومت‌های آجری در کاربردهای مختلفی مانند مدارهای الکترونیکی صنعتی، تجهیزات پزشکی، مبدل‌ها و سیستم‌های مخابراتی استفاده می‌شوند.
معایب مقاومت‌های آجری:
- ابعاد بزرگ: مقاومت‌های آجری در مقایسه با سایر انواع مقاومت‌ها، ابعاد بزرگ‌تری دارند.
- ظرفیت حجمی کم: به دلیل ابعاد بزرگ، مقاومت‌های آجری ظرفیت حجمی کمتری دارند، به این معنی که تعداد کمتری از آنها را می‌توان در فضای محدود نصب کرد.
- سرعت پاسخ پایین: مقاومت‌های آجری به دلیل جرم و ابعاد بزرگ، سرعت پاسخ پایین‌تری نسبت به سایر انواع مقاومت‌ها دارند.
انواع مقاومت‌های آجری:
مقاومت‌های آجری در انواع مختلفی از نظر توان، ولتاژ، دقت و نوع پایه موجود هستند. برخی از رایج‌ترین انواع مقاومت‌های آجری عبارتند از:
- مقاومت‌های آجری سیمی: این نوع مقاومت‌ها از سیم فلزی مانند نیکروم یا منگنین ساخته شده‌اند و برای توان‌های بالا و ولتاژهای بالا مناسب هستند.
- مقاومت‌های آجری فیلمی: این نوع مقاومت‌ها از یک لایه نازک فیلم رسانا روی بدنه سرامیکی ساخته شده‌اند و برای توان‌های پایین و ولتاژهای پایین مناسب هستند.
- مقاومت‌های آجری با پایه محوری: این نوع مقاومت‌ها دارای دو پایه هستند که در انتهای بدنه قرار دارند.
- مقاومت‌های آجری با پایه SMD: این نوع مقاومت‌ها برای نصب روی بردهای مدار چاپی (PCB) بدون نیاز به سوراخ کردن برد، طراحی شده‌اند.
کاربردهای مقاومت‌های آجری:
مقاومت‌های آجری در کاربردهای مختلفی از جمله موارد زیر استفاده می‌شوند:
- تقسیم ولتاژ: برای تقسیم ولتاژ به مقادیر کوچکتر استفاده می‌شوند.
- محدود کردن جریان: برای محدود کردن جریان الکتریکی در مدار استفاده می‌شوند.
- ایجاد تاخیر: برای ایجاد تاخیر در سیگنال‌های الکتریکی استفاده می‌شوند.
- کوپلینگ و فیلتر کردن: برای اتصال دو مدار به یکدیگر و فیلتر کردن نویز استفاده می‌شوند.
- تنظیمات: برای تنظیم ولتاژ یا جریان در مدار استفاده می‌شوند.
ملاحظات هنگام انتخاب مقاومت‌های آجری:
- توان: توان مقاومت باید با توجه به حداکثر جریانی که از آن عبور می‌کند انتخاب شود.
- ولتاژ: ولتاژ مقاومت باید بیشتر از حداکثر ولتاژ مدار باشد.
- دقت: دقت مقاومت باید با توجه به نیاز مدار انتخاب شود.
- نوع پایه: نوع پایه مقاومت باید با توجه به نوع نصب انتخاب شود.
- ضریب دمای (TCR): TCR مقاومت باید با توجه به شرایط محیطی که در آن کار می‌کند انتخاب شود.
نحوه علامت‌گذاری مقاومت‌های آجری:
مقاومت‌های آجری به دو روش علامت‌گذاری می‌شوند:
- کد رنگی: در این روش، از نوارهای رنگی برای نشان دادن مقدار مقاومت و همچنین تحمل آن استفاده می‌شود. هر رنگ یک عدد را نشان می‌دهد و ترتیب قرارگیری نوارها روی مقاومت، کد را تشکیل می‌دهد.
- علامت‌گذاری بدنه: در این روش، از حروف و اعداد برای نشان دادن مقدار مقاومت و همچنین تحمل آن بر روی بدنه مقاومت استفاده می‌شود.
نکاتی در مورد استفاده از مقاومت‌های آجری:
- هنگام نصب مقاومت‌های آجری، از محکم بودن پایه‌ها و عدم وجود اتصال کوتاه بین آنها اطمینان حاصل کنید.
- برای لحیم‌کاری مقاومت‌های آجری، از هویه با نوک مناسب و حرارت کنترل‌شده استفاده کنید.
- از لمس کردن مقاومت‌های آجری با دست خودداری کنید، زیرا گرمای بدن می‌تواند به آنها آسیب برساند.
- پس از لحیم‌کاری، حتماً اتصالات را از نظر وجود اتصال کوتاه بررسی کنید.
